AĞRI BAROSU CEZAEVİ VE İŞKENCEYİ ÖNLEME KOMİSYONU

                                                                                              13 Eylül 2023

HAK İHLALİ İDDİASI

Raporun amacı; Av. Bayram ÇİÇEK tarafından baromuza gönderilen dilekçede özetle; Patnos L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğünde bulunan müvekkili olan hükümlü M.K ve diğer kadın hükümlülere yönelik işkence ve kötü muamelede bulunulduğunu bu kapsamda yaşanan durumun tespiti ve değerlendirilmesi hususunda baronun gerekli çalışmalarını başlatmasını talep etmiştir. Ağrı Barosu Cezaevi ve İşkenceyi Önleme Komisyonu ivedilikle harekete geçmiştir. Bu kapsamda talep sahibinin iddiaları hususunda gerekli inceleme ve görüşmeleri yapmak üzere 13.09.2023 tarihinde Patnos L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna gidilerek adı geçen mahkûmlardan M.K ile görüşme gerçekleştirilmiştir.

HÜKÜMÖZLÜ M.K İLE YAPILAN ŞİFAHİ CEZAEVİ GÖRÜŞMESİNDE İDDİA ETMİŞ OLDUĞU HAK İHLALLERİ;

Hükümözlü M.K ile yapılan şifahi cezaevi görüşmesinde özetle;

1. Kendisinin yaklaşık 6 yıldan fazla süredir cezaevinde kaldığını, cezaevinde kaldığı süre boyunca birçok hak ihlallerinin yaşandığını, bu süreçte yaşanan hak ihlallerine ilişkin detaylı olarak dilekçe yazdıklarını ve yetkili makamlara sunduklarını fakat hiçbir şekilde sorunların çözülmediğini hatta sorunlarının derinleştiğini, yaşanan sorunlardan en önemlisinin de kendi giz alanlarına erkek gardiyanların sayım amacı ile gelmelerinin olduğunu, erkek gardiyanların geldikleri zaman bahse konu özel hayatlarına hassasiyet göstermediklerini, kendilerinin özel hayatlarına saygı gösterilmediği için rahatsız olduklarını, yukarıda bahsedildiği üzere tüm bu yaşanan sorunlara ve diğer sorunlara ilişkin birçok kez yetkili organlara başvurmalarına rağmen çözüm üretilmediği aksine şartların daha da zorlaştırıldığını, ayrıca bu sebeplerden dolayı cezaevi yönetimi ya da cezaevi savcısı ile defalarca görüşmek istemelerine rağmen görmezden gelindiklerini ifade etmiştir.
2. Yaşanan son olayda ise 31.08.2023 tarihinde tüm yukarıda yaşanan sorunların tekrar ettiğini, kadın gardiyanın erkek gardiyanla birlikte geldiğini, gelen erkek gardiyanın aynı şekilde tüm uyarılarına rağmen kendi giz alanlarına dikkat etmediğini, sonrasında kendilerinin yaşanan olaylarla ilgili şikayet dilekçesi hazırlayarak 01.09.2023 tarihindeteslim ettiklerini, şikayet dilekçelerinin tesliminden yaklaşık 2 gün sonra şikayetçi oldukları kişi/kişilerin kendileri hakkında doğru olmayan beyanlar vermesi sonucu haklarında disiplin soruşturması başlatıldığını, bahse konu disiplin soruşturmasının içeriğinde haklarında 11 gün hücre cezasının talep edildiğini, tebligatın geliş tarihinden sonraki gün haksız ve hukuki dayanaktan yoksun memur beyanlarına karşı savunma dilekçesi hazırlayıp yetkili makamlara sunduklarını, yaklaşık 1 hafta sonra disiplin soruşturması sonucu tüm savunmalarının reddine karar verilerek haklarında 11 gün hücre cezası şeklinde disiplin cezası verildiğini, mağduru oldukları eylemlerden kendilerine işbu cezaların verilmesi karşısında çaresiz kaldıklarını, bunun üzerine tüm yaşanan haksızlıklarla ilgili cezaevi savcısı ve yetkili müdürlerle görüşme isteklerini sözlü olarak tekrardan gardiyanlara ilettiklerini, görevlilerin kendilerine hitaben“talepleriniz tekrardan kabul edilmedi” şeklinde sözlerle karşılık verdiklerini, yaşadıkları haksızlıklar karşısında seslerini duyurmak istediklerini, bu nedenle seslerini duyurmak adına kapıya vurmaya başladıklarını, yaklaşık 30 dk boyunca sürecin bu şekilde devam ettiğini, sonrasında kapıların açıldığını ve açılan kapıdan 10-15 kişi kadar hazır kuvvetin diğer yandan 30’a yakın erkek gardiyanın ve 7-8 kişi olmak üzere kadın gardiyanın içeri girdiklerini, arkalarında ise takım elbiseli üst düzey cezaevi sorumlusu olduklarını düşündükleri birkaç kişinin geldiğini, gelen tüm bu görevlilerin hiçbir sorgu yapmadan kendilerine ellerinde bulunan coplarla müdahalede bulunduklarını, sonrasında domuz bağı yöntemi ile plastik kelepçelerle etkisiz hale getirildiklerini, süreç boyunca takım elbiseli olan görevlinin sürekli “vurun, kesin seslerini, etkisiz hale getirin, bir daha da sesleri çıkmasın’’ şeklinde sözlerle telkinde bulunduğunu, sonrasında odada bulunan diğer üç kişiyle birlikte başlarını da yan yana getirdiklerini, başlarının yerde olduğunu, odalarında kalan 4.kişi Z.D. yi ise sonradan başka bir yere aldıklarını akabinde tek tek kendilerinin coplarla dövülmek suretiyle mahkum kabul bölümünde bulunan boş odaya götürdüklerini, burada kendilerinin hastaneye götürüleceğinin söylendiğini, yaklaşık 2-3 saat kadar bekledikten sonra Patnos Devlet Hastanesine götürüldüklerini, hastane içerisinde adını bilmedikleri erkek doktorun yanına götürüldüklerini, burada doktora vücutlarında bulunan işkence izlerini göstermeye çalıştıklarını, buna rağmen erkek doktorun sürekli olarak “sizin bir şeyiniz yok belli zaten” şeklinde asabi sözler sarf ettiğini, kendilerinin ise ısrarla yara bölgelerini göstermek istemelerine rağmen taleplerinin hiçbir şekilde yerine getirilmediğini, ayrıca erkek doktorun muayenesi sırasında jandarma personellerinin ve diğer görevlilerin doktorun yanında bulunması sebebiyle doktorun tıp kurallarının gerektirdiği tedaviyi gerçekleştirmeyerek üstün körü ve tek taraflı inceleme yaptığını, gerekli tetkiklerden sonra bel aşağısı küfürler ve sözlü hakaretlerle kendisi dahil diğer iki arkadaşının cezaevi koğuşuna götürüldüklerini, koğuşa gelmelerinden sonraki gün şikayetçi olduklarını, işkenceye uğrayan Z.D’nin ise şikayetçi olmayacağını söylediğini kaldı ki koğuşa geldikten sonra Z.D ile yaptıkları şifahi görüşmelerden kendisine cezaevi yönetiminin kolaylık sağlaması karşısında lehlerine beyanda bulunmalarının teklif edildiğini söylediğini, yaklaşık 1 hafta sonra ise Z.D’nin koğuşunun değiştirildiğini, Z.D nin kendilerinden sonrasında tehdit ve diğer suç iddiaları ile şikayetçi olduğunu öğrendiklerini, 13.09.2023 tarihi itibariyle bu konuda yazılı olarak savunma verdiklerini, Z.D’nin sonradan yapmış olduğu soyut ve hukuki dayanaktan yoksun şikayeti ivedilikle inceleyen savcılık makamının kendilerinin şikayeti ile ilgili henüz beyanlarına bile başvurmadığını, bu sebeple olayın bütünü ile ilgili delillerden özellikle kamera kayıtlarının (cezaevi kameraları, görevlilerin kask kameraları, el kameraları) ortadan kaldırılma ihtimalinden korktuklarını, benzer dosyalarda kamera kaydının bulunmasına rağmen soruşturmaların ve iddianamelerin kamera kaydı olmadığı şeklinde düzenlendiğini, kendilerinin mahkum oldukları suç tiplerinden dolayı soruşturma makamlarının etkin hareket etmediklerini ifade etmiştir.

CEZAEVİ YÖNETİMİ VE ÇALIŞANLARI İLE SOMUT OLAYLA İLGİLİ YAPILAN ŞİFAHİ GÖRÜŞMELERDE İSE;

         Cezaevi ziyaretimiz sırasında tez –antitez –sentez sistematiği çerçevesinde Patnos L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda gerçekleştiği iddia edilen işkence eylemlerine ilişkin kurum müdürü ya da müdür yardımcısı ile görüşme talep edilmiş fakat taleplerimiz kabul edilmemiştir. Fakat kurum içinde bulunan gardiyanlarla somut iddialara ilişkin yapılan şifahi görüşmelerde; kurumlarının kişilerin temel hak ve hürriyetlerini sonuna kadar koruduğunu, mahkumların ön plana çıkmak amacı ile birçok olayda kendilerine iftira attıklarını,  mahkumlara karşı hukuk dışı hiçbir eylemin gerçekleştirilmediğini, domuz bağı gibi yöntemlerin asla kullanılmadığını, tüm bu iddiaların kurumun itibarını zedelemek maksatlı olduğunu, somut iddia sahiplerinin zaten kendilerini düşman olarak görmelerinden sebep beyanlarına itibar edilmemesi gerektiğini, kaldı ki kurumlarının her tarafında güvenlik kameralarının bulunduğunu bu sebeple fiziksel şiddet uygulamalarının mümkün olmadığını, somut iddia sahiplerinin amacının cezaevinde kargaşaya sebebiyet vermek olduğunu ifade etmişlerdir.

ÖNERİLER VE TESPİTLER

• İşbu hazırlanan raporumuzda Bir tarafta kendilerine karşı işkence eylemlerinin gerçekleştiğini ve kötü muameleye maruz kaldıklarını iddia eden taraf var iken diğer tarafta işkence iddiasında bulunan şahısların kendi kurumlarının itibarını zedelemek istediklerini ve kendilerini düşman olarak gördükleri için soyut iddialarla aynı zamanda iftiralarla kendilerine saldırdıklarını düşünen diğer taraf vardır. Tarafların iddiaları hâlihazırda yargı mercilerine ulaşmıştır. Bilindiği üzere ceza yargılamasının en önemli amacı maddi gerçeğin tüm şüphelerden arındırılarak ortaya konulmasıdır. Bu kapsamda bahse konu iddialara ilişkin öncelikle etkin bir soruşturma yapılması gerekmektedir. Etkin bir soruşturma için olay yerini gören ve olay tarihinde kayıtta bulunan tüm kamera kayıtlarının öncelikle soruşturma dosya arasına alınması gerekmektedir. Diğer yandan ivedi bir şekilde müştekilerin beyanları alınmalı ve müştekilerin beyanları doğrultusunda ortadan kaybolma ihtimali bulunan delillerin muhafaza altına alınması gerekmektedir. Müştekilerle aynı koğuşta bulunan Z.D’nin olay sırasındaki kamera görüntülerine ayrıca bakılmalı ve müştekilerin iddiaları doğrultusunda müştekilerin tedavisini gerçekleştiren Patnos Devlet Hastanesinde çalışan erkek doktorun öncelikle tespitinin sağlanılması ve sonrasında beyanına başvurulması gerekmektedir. Ayrıca müştekilerin beyanlarında belirtmiş oldukları son 6 yıl içerisinde vermiş oldukları dilekçeler soruşturma dosyası arasına alınmalıdır. Dosya arasına alınan dilekçelerin içeriğine bakılarak somut olaydaki müşteki beyanları ile uyumlu olup olmadıkları incelenmelidir. Bu konuda varsa görevini kötüye kullanan personel tespit edilmeli ve gereken yasal işlem başlatılmalıdır. Aynı şekilde somut olaydagörevlilere karşı iftira eylemleri var ise de aynı hassasiyetle tüm bunlar soruşturulmalı ve gerekli yasal işlemler başlatılmalıdır. Saygılarımızla.

AĞRI BAROSU CEZAEVİ VE İŞKENCE KOMİSYONU